EMAKUME BERRIEN TESTIGANTZAK

MARI

Sentimendu ezberdinak ditut, tailerretan indarra eskuratzen ibili nintzela sentitzen dut. Gure eskubideak urratu eta diskriminatzea ongi ez dagoela ohartu nintzen.

Horrek ikasten jarraitzeko indarra eman zidan, gauza berriak ikasteko gogoa sartu zitzaidan, tailerretan parte hartuz esaterako, bertan tristura eta mina alde batera utzi ahal nuelako. Ni oso goibel eta minduta iritsi nintzen etxe honetara.

Geroz eta gogo handiagoa daukat aurrera jarraitzeko, komunitateetako emakumeek nire egoera eta arazo berdinekin -istorioak errepikatzen baitira- iristen jarraitzen dutela ikusten baitut, eta gaitasuna dutela esateko gogoa daukat. Nik horixe esan dezaket, nire alabarekin bizi naizelako, bakarrik, eta gizonezkoa alboan edukitzea beharrezkoa ez delako, jipoitu eta diskriminatzen bagaitu. Guk geure seme-alabak aurrera atera ahal ditugu.

Gaur egun pertsona berri baten moduan ikusten dut nire burua, ez dut beldurrik eta mintzatzeko gai naiz, ez baitut nire eskubideak zapaltzerik baimentzen, hauxe da beste emakumeei irakatsi nahiko niekena. Anima daitezela!

Emakumeren bat beldurtuta eta nahastuta badator (horrela gertatzen baitzaigu; arazoak ditugunean geure bihotz eta pentsamendutik gauza asko pasatzen zaizkigula),  bide zuzena aukeratu behar du. Nik emakumeek bide zuzen horiek bilatzera gonbidatu nahiko nituzke...

ANA

Zailena konpromisoa hartzea da. 

Batzuetan zaila bilakatzen da, konpromisoak askatasuna kentzen baitu, horregatik beldurtzen du. Zoritxarrez, gizakiok konpromisoak hartzea ezinbestekoa dugu. 

Nire ikuspuntua hauxe da: buztin tailerrean egiten ditudan gauzekin dena adierazten dut, momentuan bertan sentitzen dudanarekin pieza sortzen hasten naiz. Sentitzen dudana adierazteko modu erreala da, askotan gauza asko sentitzen baititugu baina barnean gordetzen ditugu. 

Neure burua indartsu sentitzen dut, nahi dudana egiteko gai naizela sentitzen dut... Ez naiz bakarrik sentitzen. Etxe honetara etortzen naizenean, arazoak eta pentsamenduak alde batera uzten ditudala sentitzen dut, lasai sentiarazten didan tokia da. Elkarri arazoak kontatzeko esparrua da, egunez egun gertatzen zaizkigun gauzak konpartitzekoa. 

Emakumeei hamaika gauza adieraztea gustatuko litzaidake, garrantzitsuena asko balio duten pertsonak direla sinetsaraztea. Orokorrean, emakume gehienek behar dutena horixe da. Ikusi ahal izan dudanez, etxe honetara etortzen garen emakumeok gabezia nabaria dugu arlo horretan. Indarra, lasaitasuna, energia eta, batez ere, maitasuna transmititu nahi dizkiet, horiexen beharra baitugu; nork bere burua maitatzea ama edo emakume izanda. Haurrak erditutakoan beraiengan jartzen dugu arreta eta batzuetan emakume izaten jarraitzen dugula ahazten dugu.  

LUCY

Haurdun nengoela sartu nintzen etxean. Nire bigarren haurdunaldia zen, Lupitarena, eta laguntza eskatu nuen, Gazteleraz hitz egiten jakin gabe iritsi nintzen, Tzeltala besterik ez nekien. Eta nire haurdunaldian lagundu zidaten. Hori dela eta hemen geratu nintzen. 

Nire komunitatean familiak ez zidan lagundu nahi izan. Nik neuk ardura hartu behar nuela esan zidaten. Nire bikotekideak ez zuen guk alaba izaterik nahi, adopzioan eman nahi zuen. Orduan, ni zer egin hausnartzen hasi nintzen... baina nik alaba eduki nahi nuen. Tailerretan parte hartzen hasi nintzen; autoestimu tailerrean, emakumeon eskubideei buruzkoan... eta poliki etxean sartu nintzen. Beldurra galtzea asko kostatu zitzaidan: beste emakumeen atzean ezkutatzen nintzen, lotsa sentitzen nuen, ezin nuen parte hartu... Baina indarra hartzen hasi nintzen. 

Etxean 9 urte daramatzat. Buztin tailerrean laguntzaile hasi nintzen, eta geroz eta gauza gehiago ikasi nituen. Azkenean, emakumeen buztin tailerreko koordinatzaile izatea proposatu zidaten.

Borrokatu behar da, ez da hainbestetan atzera begiratu behar, ametsak lortu behar dira. Batzuetan, gaixotzen garenean, aurrera egiteko gogoa izan behar dugu, lan egin eta kalera atera, etxean gelditu gabe, bestela zeinek eskainiko dizu lana? Lana bilatu egin behar da eta seme-alabak aurrera atera. Nire buruari eskerrak ematen dizkiot, alaba aurrera atera nuelako eta berarekin zoriontsu naizelako. 

Emakumeek bakardadea sentitzen badute, laguntza eskatu behar dute. Nik lortu badut, beste emakumeek ere lor dezakete. Pozik nago etxe honetara etorri izanagatik. Orain beste seme bat izanen dut. Lehen ez nuen haurdunaldiekin gozatzen, orain, ordea, asko disfrutatzen ari naiz eta ez dut ezkutatzen. Seme-alabek eta bikotekide berriak laguntza ematen didate.

LUISA

Jendeak kritikatzen nau soilik bi seme ditudalako, eta horrek amorrua ematen dit. Jende askok uste dut emakume ezkondu batek seme-alaba asko izan behar dituela. Lehen, hori pentsatze hutsarekin nahigabetzen nintzen, lan egiteko gogoa galtzen nuen eta gaizki sentitzen nintzen.

Tailerretan lankide izan nituen emakumeak San Cristobalera joan ziren ikastera, trebatzera. Nik horixe nahi nuen, hazteko beharra ikusten bainuen. Geroago, Josuék, nire lagunak, ulertu egin zuen zer behar nuen.

Ni naiz erabakiak hartzen dituena. Horrela, lan egiteko indartsu sentitu nintzen.

Etxera iritsi nintzenetik, bertan lan egitea zein garrantzitsua eta beharrezkoa zen konturatu nintzen. Konfiantza hartu nuen eta orain ongi sentitzen naiz. Jendearen konfiantza izatea ezinbestekoa da, eta nik lankideen konfiantza sentitu eta gero, indarra eskuratu nuen.

MARIA

San Cristobalera inor ezagutu gabe iritsi nintzen.

Kamioira ezer eduki gabe igo nintzela gogoratzen dut, dirurik gabe, arroparik gabe... Irakasle batekin elkartu nintzen, eta berak lehen hezkuntzako maistra batengana bidali ninduen.

Sentitu nuen aldaketarik garrantzitsuena nire burua baloratzea izan zen. Baziren gauza asko nik baloratzen ez nituenak: aurrera ateratzeko gai den pertsona izatea, bizitzen jarraitzeko behar den indarra izatea... Ama senargabe izateak begiak irekiarazi zizkidan. Eta orain argi eta garbi esan dezaket harro sentitzen naizela semea aurrera atera izanagatik. Emakume guztiei horixe esanen nieke, ikaskuntza prozesu honetan garapen pertsonala sentitu dudala.

Oinarri garrantzitsuena helburuak izatea da, gogoan helburu horiek argi izatea, alegia. Zer da nahi dudana? Zer da nahi duzuna? Bizitzan helburua eratzea oinarria da, emakume gisa edo ama gisa zer nahi duzun. Hori guztia argi izanda, ondorengo gauzak poliki agertzen dira.

Boterea zure esku dago, zure gogoan: gurasoekin edo gurasorik gabe aurrera atera ditzaket nire seme-alabak. Egin beharreko lehenengo gauza zehaztu eta eratzen hasi behar da. Prozesua osatu behar da.

Maria haurdun sartu zen etxean 1999an, orain erditze lanetan ibiltzen da.